Met de komst van terugleverboetes, dynamische energietarieven en het naderende einde van de salderingsregeling in 2027, wordt de thuisbatterij steeds populairder. Steeds meer huishoudens willen hun eigen opgewekte zonne-energie opslaan, slim gebruiken en zo onafhankelijker worden van het energienet.

Maar wie zich verdiept in de werking van een thuisbatterij, komt al snel een complex onderwerp tegen: energiebelasting. Hoe werkt dat precies als je energie opslaat, teruglevert of zelfs bidirectioneel oplaadt? In dit artikel leggen we het je uit!

Wat is energiebelasting eigenlijk?

Energiebelasting is een bedrag dat je aan de overheid betaalt over het verbruik van elektriciteit en gas. Je kunt het zien als een manier om mensen bewuster met energie om te laten gaan. Hoe meer stroom of gas je gebruikt, hoe meer belasting je betaalt. Op die manier probeert de overheid energiezuinig gedrag te stimuleren en het gebruik van duurzame energiebronnen aantrekkelijker te maken.

Elke keer dat je elektriciteit van het energienet afneemt, betaal je dus niet alleen voor de stroom zelf, maar wordt er ook een deel energiebelasting geheven. Die belasting is verwerkt in je energierekening en wordt geïnd door je energieleverancier. Zij dragen dat bedrag vervolgens af aan de overheid.

Zolang energie op een vrij eenvoudige manier van grote centrales naar huishoudens stroomt, is dat systeem makkelijk te begrijpen. De producent levert, jij verbruikt, en over dat verbruik betaal je extra belasting. Maar tegenwoordig is de situatie heel anders. Steeds meer mensen wekken zelf stroom op met zonnepanelen, laden hun elektrische auto thuis op of gebruiken een thuisbatterij om energie op te slaan. Daardoor beweegt stroom niet meer maar één kant op. Soms lever je opgeslagen energie terug aan het net, soms neem je af, en soms sla je het op voor later gebruik.

Dat maakt het geheel een stuk dynamischer en ook ingewikkelder als het gaat om de berekening van energiebelasting. Want wat gebeurt er als je zelf opgewekte stroom tijdelijk opslaat in een batterij en later weer gebruikt of juist teruglevert aan het net? Op dat punt begint het gesprek over mogelijke ‘dubbele belasting’ en de manier waarop ons huidige belastingsysteem omgaat met deze nieuwe vormen van energiegebruik.

Waar komt het idee van ‘dubbele energiebelasting’ vandaan?

Wanneer een thuisbatterij bidirectioneel kan laden, betekent dat dat deze niet alleen stroom kan opnemen, maar ook weer terug kan leveren aan het net. In sommige situaties kan het dan gebeuren dat over deze teruggeleverde elektriciteit in totaal twee keer energiebelasting wordt betaald. Niet door dezelfde persoon, maar door twee verschillende gebruikers.

Een voorbeeld:

• Je haalt stroom van het net en slaat deze tijdelijk op in je thuisbatterij. Over die elektriciteit betaal je gewoon de energiebelasting, zoals altijd.
• Gebruik je die stroom later zelf, dan verandert er niets en is er geen sprake van dubbele energiebelasting.
• Maar; lever je later een deel van die stroom terug aan het net, dan kan iemand anders, bijvoorbeeld je buurman, deze elektriciteit gebruiken. Over die stroom betaalt hij opnieuw energiebelasting.

De belasting wordt dus niet twee keer door jou betaald, maar over dezelfde kWh wel door twee verschillende partijen. Dit zorgt ervoor dat elektriciteit meerdere keren wordt belast en dat is niet eerlijk. Dit is een technisch gevolg van het huidige belastingstelsel, dat ooit ontworpen is voor een eenrichtings-energiesysteem en nog niet volledig is aangepast aan slimme energieopslag. Op dit moment is het nog lastig om te kunnen zien welke energiestromen belast zijn en welke niet.

Waarom is hier nog geen oplossing voor?

Volgens minister Hermans van Klimaat en Groene Groei is er op korte termijn nog geen oplossing voor het probleem van dubbele energiebelasting bij thuisbatterijen en elektrische auto’s die bidirectioneel kunnen laden.

De huidige regels voor energiebelasting zijn ooit gemaakt voor een eenvoudig systeem, waarin stroom van de centrale naar de woning ging. Inmiddels wekken steeds meer mensen zelf elektriciteit op met zonnepanelen en slaan ze energie op in thuisbatterijen. De belastingwetgeving is daar nog niet volledig op ingericht. Bovendien is het technisch lastig te achterhalen of de de teruggeleverde elektriciteit belast is geweest of niet.

De overheid en toezichthouders zijn zich bewust van deze uitdaging en volgen de technologische ontwikkelingen op de voet, maar voor nu worden er nog geen wijzigingen verwacht. Het aanpassen van de wet- en regelgeving is echter een ingewikkeld proces: elke wijziging moet zorgvuldig worden afgestemd op het totale energie- en belastingsysteem en eerlijk blijven voor zowel consumenten als bedrijven. Daarom is er nog geen directe oplossing, al wordt er wel actief gezocht naar een manier om dit in de toekomst recht te trekken.

Wat betekent dit voor jou als eigenaar van een thuisbatterij?

Voor particuliere gebruikers verandert er in de praktijk weinig. Jij betaalt zelf geen dubbele belastingheffing. Het idee van een ‘dubbele energiebelasting thuisbatterij’ gaat vooral over hoe het systeem technisch werkt en heeft geen directe impact op wat jij op je energierekening ziet.

Daarom blijft de thuisbatterij nog steeds een slimme keuze:

• Je gebruikt meer van je eigen zonne-energie;
• Je bent minder afhankelijk van het net;
• En je bespaart op energiekosten.

De toekomst: wetgeving die meegroeit met slimme energie

Dat er nu vragen en discussie zijn over energiebelasting bij thuisbatterijen is eigenlijk een goed teken. Het laat zien dat onze energievoorziening verandert en dat nieuwe technologieën, zoals het opslaan en terugleveren van stroom, onze oude regels uitdagen.

Hoewel er op dit moment nog geen oplossing voorhanden is, wordt verwacht dat de wetgeving ergens de komende jaren zal worden aangepast, zodat energieopslag en bidirectioneel laden op een eerlijke en efficiënte manier kunnen worden belast.